Vanaf januari 2019 zal de eerste samentafel van de maand (de eerste donderdagavond) van de maand een samentafel gewijd worden aan een film.
Voor januari heeft Hedwig Kauffman dit voorbereid en hieronder haar bewogenheid bij de gekozen film.
Ik, de stroomversneller?
Een paar maanden geleden zag ik voor het eerst de film ‘I Daniel Blake’. Op meerdere momenten werd ik diep geroerd. Dankbaar was ik voor het duistere filmhuis. De film gaat over een man, Daniel Blake, die in de bouw werkt als timmerman en een hartaanval heeft gehad, waardoor hij tijdelijk niet meer kan werken. Zijn artsen verlangen dat hij rust houdt en hij zit in de ziektewet. Echter bij een herbeoordeling (het moment waarop de film het verhaal start) valt Daniel buiten de boot, hij verkrijgt net te weinig punten om in aanmerking te komen voor een uitkering. Maar werken mag hij ook niet. Hij ziet zich genoodzaakt om een werkloosheidsuitkering aan te vragen, waarna hij moet gaan solliciteren. In afwachting van zijn beroep wat hij aantekent tegen het besluit over zijn uitkering in het kader van de ziektewet. Het drama van de systeemwereld (wat zich afspeelt in Groot-Brittannië) voltrekt zich. 
Deze goedwillende, eerlijke en hardwerkende man botst keihard tegen het onrecht aan, het gebrek aan een luisterend oor. Tijdens zijn strijd ontmoet hij een jonge alleenstaande moeder met twee kinderen die in een vergelijkbaar schuitje zit. Ze krijgen het ieder op hun eigen manier steeds moeilijker, maar de hulp die ze elkaar bieden is hartverwarmend en stijgt uiteindelijk boven alle ellende uit. Ondanks hun schaamte die hun bijna uit elkaar drijft en uiteindelijk doorbroken wordt door de onschuld van de kinderen.
Ik bestelde direct de DVD van deze film. Vanuit De Hictoloog schreven wij ons manifest ‘Van Zorg naar Leven’ en deze film beeldt wat mij betreft volledig (en vele malen beter) uit wat wij bedoelen! De film is in zichzelf een manifest voor menselijkheid. Een oproep voor open ogen en oren en helpende handen.
De film roept ook vragen op: waarom bindt Daniel een strijd aan met de Sociale Dienst die bijna niet te winnen lijkt? Waarom gaat hij niet proberen iets te verdienen met wat hij wel kan? Hoe erg is de situatie in Groot-Brittannië in vergelijking met Nederland? Ik zou het wel precies willen weten en deze mensen in de film bij de hand willen nemen. Maar het belangrijkste is niet direct te schieten in de feiten en oplossingen, maar het besef mensen serieus te nemen om wat ze kunnen en ook om wat ze niet kunnen (tijdelijk of helemaal niet). Sommige kwetsbaarheid hoeft niet direct vertaald te worden als kracht, zo lazen we bij monde van Awee Prins. Soms zijn we gewoonweg kwetsbaar of broos. Daniel Blake zegt in de film ‘we hebben allemaal wel eens een rugwindje nodig’. Dat lijkt me ook, maar in deze film wordt je je ervan bewust dat er veel grotere krachten nodig zijn om de verdrukkende systemen te veranderen.
Vrijdagochtend 11 januari Radio 1: nieuwsitem dat de ondervoeding in Groot-Brittannië als gevolg van de explosief stijgende armoede (1 op de 5 gezinnen leeft in armoede!) enorm toeneemt, evenals de enorme groei van het aantal voedselbanken. De Britse regering is zo druk met de Brexit dat zij onvoldoende aandacht hiervoor heeft. Het probleem wordt verergerd door bezuinigingen op de bijstand, door een nieuw uitkeringssysteem en doordat men veelal alleen online aanvragen kan indienen, terwijl veel Britten nog niet eens de beschikking hebben over internet. Zaken die ook terugkomen in de film. Veel gezinnen met kinderen zitten zonder elektriciteit, verwarming en beschikken over te weinig kleding en voedsel. Het is een hartverscheurende dagelijkse realiteit.
Ik voel me ‘shaken and stirred’. Ik raak gevangen in begrippen als individualisme, regelgeving, gelijkheid. Het is allemaal zo dubbel. Daniel is een individu en wordt zo niet gezien. Hij is meer een ding, een nummer, een kostenpost. Vanuit dit perspectief zou ik willen dat hij meer gezien werd als individu. Daartegenover staat dat onze maatschappij steeds individueler lijkt te worden. We verliezen meer en meer de saamhorigheid, iets over hebben voor de ander, zorgzaam zijn als mens voor de andere mens.
De medaille van het individualisme heeft twee kanten.
Als ik dit tot me door laat dringen, verlang ik naar een samenleving, waarin we elkaar gewoon zien en niet de suggestie van persoonlijke aandacht moeten verkrijgen via allerlei kunstgrepen. Waarin ouders weer de tijd hebben om hun kinderen met rust te laten (klinkt tegenstrijdig, maar is het niet). Waarin we iets van onszelf opofferen ten gunste van onze naaste, niet per se in het grote, maar in het kleine. Ik word heel onrustig als ik lees dat jongeren ‘niks meer hebben met autoriteit en hiërarchie’ en dat zij alles zelf willen bepalen. Ik vind dat deze verandering veel positiefs in zich draagt (eigen initiatief, zelf nadenken en niet klakkeloos uitvoeren, creativiteit en verantwoordelijkheid), maar weet ook dat mensen elkaar nodig hebben om iets te kunnen bereiken. En waar ze ‘iets’ willen bereiken gaan ze zich, hoe dan ook organiseren. En waar ze zich gaan organiseren is er ook leiding nodig, worden er compromissen gesloten, zijn we in zekere zin afhankelijk van elkaar, en dat is ook geweldig! Alleen samen kunnen we die verwrongen systemen veranderen. ‘I Daniel Blake’, ‘Ik, Hedwig Kauffman, de stroomversneller’? Ja, ook en vooral ‘Wij allen’!
De volgende keer, 7 maart 2019, zal Annie Zijlstra de filmavond organiseren.
Voor de thema‘s van onze samentafels kijk op de website www.desamentafel.nl. De eerste donderdag van de maand een film met inleiding en de tweede en derde donderdag een thema.