In de vorige nieuwsbrief gaven we een korte terugblik op de Samentafel Survival of the fittest. Mocht je deze hebben gemist, dan hierbij het uitgebreide verslag voor je:
Op 21 januari jl. was er een inspirerende Samentafel met de titel: “Survival of the fittest, wint de politiek het van de moraal?” Hieronder ligt de zorg van de inleiders wie opkomt voor de kwetsbare burger in de samenleving. Inspirerend was deze Samentafel niet omdat we bevestigd kregen dat alle deelnemers in deze sector werken vanuit een intrinsieke motivatie kwetsbaren te helpen. Des te meer omdat we merken dat ieder vanuit zijn of haar plaats in deze leefwereld en vanuit eigen invloedsfeer grote en kleinere positieve bijdragen kan leveren aan een samenleving van inclusie, i.p.v. uitsluiting.
“De praktijk is weerbarstig, het dilemma tussen functioneren binnen het systeem en
daarbinnen de moed opvatten je persoonlijke verantwoordelijkheid te nemen,
je grenzen te stellen en je moreel kompas te durven volgen en het gevoel te kunnen hebben:
ik heb er alles aan gedaan om goede zorg te bieden”
Tijdens de avond werden we kunstig begeleid langs enkele paradigma shifts, waarmee onze gedachten werden geprikkeld en de zorgen over de samenleving geconcretiseerd:
• Van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving en de verschuiving in de verhouding overheid en markt? Zijn we van overheid naar markt in de afgelopen jaren, nu weer aan het terug bewegen? En hoe verhoudt zich dat tot de gewenste participatiesamenleving?
• Gaan we van wantrouwen naar vertrouwen? De overheid heeft de burger jarenlang gewantrouwd en vice versa. Welke beweging zien we daar nu?
• Hoe worden kwetsbare mensen vertegenwoordigd in onze democratie, hoe functioneert het democratisch bestel? De roep om countervailing power is groot, waar is het maatschappelijk middenveld? Van populisme naar aandacht voor ongelijkheid. We zien een uitdaging in het blijven zoeken naar dialoog en argumenten om de kwetsbaren de faciliteren.
• En hoe worden er grenzen gesteld aan het populisme? Hoe geven we ruimte voor de dialoog? Van klassieke (TV, kranten) naar nieuwe media (Twitter, Instagram, FaceBook) en wie gebruikt welke? Wat is de rol van social media (Twitter, FB) hierbij, zorgen zij nu voor de politieke hygiëne?
• Van individu naar collectief; waar ligt de balans?
Deze paradigma’s spelen soms ook in ons eigen hoofd, zoals bleek uit een aantal persoonlijke dilemma’s in Coronatijd die werden gedeeld.
De druk die bij de ziekenhuisapotheker wordt gelegd om morele dilemma’s op te lossen bij de toewijzing van schaarse medicijnen. De behandeling van reguliere patiënten t.o.v. COVID-19 patiënten, wie is belangrijker? Of breder bezien; financiële steun aan bedrijven (ook zonder bestaansrecht) versus faillissement IJsselmeer Ziekenhuizen door te lage tarieven. En de toeslagenaffaire en het aftreden van Asscher; wat staat hier nou centraal, de verkiezingen of de oplossing van de affaire?
Het gevoel van onrechtvaardigheid dat de meest machtigen (ziekenhuizen, de zorgverzekeraar en de politiek) de lakens uitdelen, terwijl er juist behoefte leeft in de samenleving aan onderlinge solidariteit, delen we. Dit leidt tot afstand tussen burger en overheid.
Bemoedigende ontwikkelingen zien we gelukkig ook, zoals de flexibiliteit en veerkracht die bedrijven en medewerkers laten zien onder druk van deze crisis. In de zorg zien we verschillende initiatieven van samenwerking in deze tijd.
Een van de deelnemer schetste het mooi: “De praktijk is weerbarstig, het dilemma tussen functioneren binnen het systeem en daarbinnen de moed opvatten je persoonlijke verantwoordelijkheid te nemen, je grenzen te stellen en je moreel kompas te durven volgen en het gevoel te kunnen hebben: ik heb er alles aan gedaan om goede zorg te bieden”. Het is moeilijk, omdat het vaak veel weerstand oproept. Ongeachte de weerstand toch een rechte rug houden en zelf blijven nadenken en verantwoordelijkheid nemen.
Het betekent soms jezelf aan de kant willen en durven zetten ten behoeve van de ander(en). Misschien wel symbolisch voor de paradigma shift ‘Van Zorg naar Leven’.