Parafraseren op twee open samentafels
Op donderdag16 januari hadden wij een interessante samentafel, geïnitieerd door samentafelaar Charles. met als thema: Het verkleinen van gezondheidsverschillen. En een maand later organiseerde tafelaar John samen met dochter Laure een thema-avond onder de titel: Het belang van kunst als het over van zorg naar leven gaat. Aan mij de vraag: vertel eens wat over die twee thema-avonden.
Dat ga ik al parafraserend doen. Want ik ga meteen doorschakelen naar mijn huidige woon- en leefsituatie in woongemeenschap de Binnentuin in het kleine Brabantse dorp Stevensbeek. Ik berichtte daar al eerder over. Stevensbeek is met zijn pakweg 700 inwoners een van de vele kleine dorpen in den lande waar het leven langzaan uit verdwenen lijkt en waar de zorgverlening slechts in de nabije stadjes en dorpen te vinden is: dat betekent reizen met de auto, fiets of bus, die alleen op werkdagen (1 x per uur) rijdt.
We zijn de eerste twee en een half jaar stap voor stap en tegelijkertijd spelenderwijs bezig geweest met het realiseren van de tweede pijler van onze gemeenschap: ‘zorgzame woonomgeving’. Dat alles in onze kleine woongemeenschap van 26 bewoners, in alle leeftijdsgroepen van 30 tot en met 78 jaar. en 2 schoolgaande kinderen. En daarbij is de link naar de twee thema-avonden snel gelegd. Want zowel kunst als verkleining van verschillen spelen daarbij impliciet en expliciet een rol.
Kunst en vooral muziek is een dankbaar instrument om bij mensen met dementie hun levensverhaal in herinnering te roepen, zo realiseerden we ons bij de tafel van John en Laure. De interessante vraag is dan: heeft kunst die functie ook in een gemeenschap van mensen zonder dementie? Nou, eigenlijk best wel: er worden bij ons op initiatief van een gepensioneerde kunstschilder/medebewoner kunstwerken gecreëerd, regelmatig wordt er -als er iets te vieren valt- gezongen onder begeleiding van de bewoners-Binnenband, er zijn voorleesavonden, er is een filmkring, waarvan de leden regelmatig films elders bezoeken en een huisbioscoop is in oprichting. Al deze zaken zorgen door de onderlinge reacties en verhalen voor verbinding met ieders interesses, levensgeschiedenissen en ….. (daardoor) met elkaar. Ze vormen een aangenaam tegenwicht tegenover de soms wat weerbarstige overleggen die nodig zijn om tot gezamenlijke besluitvorming te komen.
Misschien dat door die informele ontmoetingen via de kunst de zorg voor elkaar zonder veel georganiseer best soepel verloopt. Zonder de rol van de professional over te nemen is er waar nodig aandacht voor elkaars zorgen en gezondheidsproblemen. Even een ritje met iemand die naar een ziekenhuis of andere zorginstelling moet: 112 bellen wanneer iemand in acute psychische nood verkeert, een schouder en een knuffel voor diegenen die in een dip verkeren, gezellig eten en tegelijk zorgen delen, even met de rolstoel op pad met degenen met tijdelijke loopproblemen. Ik merk dat vooral de drempel om bij elkaar steun te vragen vrij laag is. Ik zou in het verleden nooit zo makkelijk bij mijn buren aan de bel getrokken hebben als nu. Zonder dat we het in de gaten hadden ontstond die sfeer van betrokkenheid op elkaar. De aanbeveling uit de workshop van Charles: ‘het veel meer betrekken van ervaringsdeskundigen/ sleutelpersonen i.c. de gemeenschap’ wordt hier als vanzelf in praktijk gebracht.
En zo gaan de bevindingen van de beide samentafels in de Binnentuin op haast natuurlijk wijze hand in hand. Allemaal erg pril en breekbaar en soms met horten en stoten, want zoals in de meeste woongroepen is ook hier niet alles pais en vree. Maar het gegeven dat we allemaal voor deze woonvorm en vormen van burenhulp gekozen hebben zorgt voor een aangenaam gevoel van geborgenheid. Ik zou het niet meer willen missen.