Terugblik en vooruitblik Samentafel Wat is zorg en wat is verworden tot zorg?

Samenvatting: Zorg is een middel voor kwaliteit van leven, geen doel; Er zijn goede voorbeelden van zorgaanbieders die werken vanuit het leven; Taal, terminologie en het medisch model houden ons vast aan het handelen vanuit zorg; Er zijn veel ‘leeftaken’ die door zorgprofessionals worden gedaan Zorg en ‘leeftaken’ dienen beter afgebakend te worden; Extramuraal kijken naar intramurale zorg helpt bij het afbakenen van zorgtaken; Coachen in plaats handelen, geeft ruimte voor de leefwereld van de cliënt; Het helpt om Welzijn meer financiële ruimte te geven; Het betrekken van ‘leefprofessionals’, zijnde niet zorgprofessionals kan ruimte creëren in de workload van zorgprofessionals

Met ruim 15 deelnemers is de dialoog gestart over Wat is Zorg en wat is verworden tot zorg. Na een inleidende presentatie is discussie gevoerd en zijn de volgende opmerkingen en inzichten gemaakt:

‘Zorg is een middel voor kwaliteit van leven, geen doel’

‘Noem het zorg, dan is het zorg’: Wanneer werkzaamheden als zorg worden benoemd, worden deze werkzaamheden bijna automatisch gekoppeld aan professionals, normen en richtlijnen.
Voorbeeld: Medicatieverstrekking en voeding is niet altijd zorg.

Taal en terminologie
Woorden zorgen ervoor dat er wordt vastgehouden aan zorg en werkzaamheden gezien worden als zorg. De reflex hiervan is dat mensen met een toenemende ondersteuningsvraag zich als zorgvrager gaan gedragen en zich (soms onnodig) afhankelijk gaan opstellen. Denk hierbij aan woorden zoals Opname, Behandeling, ADL en Stellenbosch, zorgassistenen, hoofdbehandelaar, client, verhuizen en welzijn. Maar ook aan begrippen zoals ‘intramurale zorg’.

Grenzen
Wat is zorg vraagt om het stellen van grenzen. Bijvoorbeeld bij medicatieverstrekking. Iedereen kan een paracetamol geven, maar niet iedereen kan insuline spuiten.

Extramuraal?
Wanneer we in staat zijn het gewone leven centraal te stellen en de toenemende ondersteuningsvraag zo flexibel mogelijk te organiseren wordt het leven van iemand zo min mogelijk door zorg overgenomen.
Het kan interessant zijn om een begrip als ‘intramurale zorg’ los te gaan laten en deze vorm zorg eigenlijk extramural te organiseren. Dan ontstaat er meer ruimte voor ‘ondersteuning bij het leven’

Welzijn is geen sluitpost
Zolang ‘Welzijn’ In sommige gevallen wordt gezien als sluitpost in de begroting zal dit ten kosten gaan van de kwaliteit van leven en zal dit leiden tot een financieel onhoudbare situatie.

Van medewerker naar coach
Wanneer zorgmedewerkers meer gezien gaan worden als ‘coach bij het leven’ ontstaat er ruimte om vanuit het leven de gewenste ondersteuning aan te bieden. De coachende rol creëert ook mogelijkheid om een andere inhoud te geven aan het gevoel van verantwoordelijkheid bij professionals.

Loslaten van het medisch model
Welke rollen vragen om een andere invulling zodat het medisch model en de daartoe verworden zorg(taken) anders kan worden georganiseerd?

Waar te beginnen of hoe verder?

Wat opgetekend is uit de bijeenkomst is het volgende:

• Er zijn al goede voorbeelden in het land. Deze kennis kunnen we gaan delen

• Bijstellen van taal. De zorgbegrippen hebben als effect dat veel als zorg wordt gezien

• Communicatie is ook hierin belangrijk, hoe en waarom worden mensen geïnformeerd

• Geef aandacht aan het anders vasthouden.. Zorgprofessionals voelen zich verantwoordelijk voor iemands leven, terwijl zorgprofessionals verantwoordelijk zijn voor het zorgdeel van iemands leven. Dit vraagt om anders om te gaan met het verantwoordelijkheidsgevoel

• Discussie over wie eigenlijk hoofdbehandelaar en verantwoordelijke is

• Ontrafel niet-zorg-werkzaamheden uit het zorgproces.

• Betrek ‘leefprofessionals’ die minder ervaring met zorg hebben maar wel veel levenservaring hebben.

Wat gaat de samentafel hierin doen: Er is veel respons geweest op de uitnodiging om deel te nemen aan de samen over Wat is zorg n wat is verworden tot zorg.Dit vraagt natuurlijk om een vervolg

desamentafel zal meerdere samentafels gaan organiseren over de onderliggende vragen, zoals:

Wat is niet-zorg?
Welke werkzaamheden kunnen als niet-zorg worden bestempeld? (in gesprek met verzorgenden, verpleegkundigen, sfeermakers, blijmakers en medewerkers welzijn)

Taal en communicatie
Hoe kan onze taal worden aangepast (voor beleid en communicatie)

Rollen
De rol van leefprofiobal of andere niet zorgmedewerkers
Begrippen zoals hoofdbehandelaar en EVV anders invullen?

Extramuraliseren
Kan intramurale zorg extramuraal georganiseerd worden?

Deze samentafel krijgt zeker een vervolg!