Het klopt, maar deugt het ook?

Het systeem van de Gezondheidszorg is, ondanks het feit dat het tot het beste ter wereld behoort, vastgelopen. De oorzaken zijn velerlei en ook algemeen bekend. Binnen de systeemwereld proberen we (lees de politiek, de (koepels) van zorgaanbieders en de zorgverzekeraars oplossingen te bereiken.

De moderne wijze van aanpakken is te komen met ‘Akkoorden’. In de zorgwereld hebben we dan ook met name het Integraal Zorgakkoord (IZA) en Gezond en Actief Leven (GALA) tot onze beschikking.

Doel van IZA is om ervoor te zorgen dat de zorg toegankelijk blijft voor zieke mensen. GALA is erop gericht om gezonde burgers te helpen zo lang mogelijk gezond te blijven.

Kenmerk is dat het bereiken van dergelijke grote en brede akkoorden in ons polder klimaat zeer moeizaam tot stand komt. Bij het IZA lagen de huisartsen (LHV) dwars. En als het om toegang houden van de zorg voor zieke mensen zijn de huisartsen, dan wel de eerste lijn onmisbare schakels.

Enfin, de akkoorden zijn er en het is de bedoeling dat combinaties van partijen -vaak vanuit de regionale setting- tot voorstellen komen, die dan door zorgverzekeraars en uiteindelijk VWS worden beoordeeld. Vervolgens vindt dan financiering plaats. Het gaat daarbij niet om "klein bier”….IZA kent een budget van 2,5 miljard euro.

Tot zover “klopt het” zou je zeggen? Gezamenlijk plannen maken gebaseerd op regiobeelden en visies, indienen toelichten en aan de slag!

Toch deugt er iets niet! Het tot een goed eind brengen van IZA aanvragen is nog niet zo simpel. Er zijn nog maar heel weinig aanvragen gehonoreerd…. De grootste klapper werd gemaakt door Santeon, een combinatie van toonaangevende landelijk actieve ziekenhuizen. Vaak wordt redenerend vanuit “schotten” dat Zorgverzekeraars in hun beoordeling niet voor “gemeentelijke domeinen” willen betalen. Dat vormt nog al eens een belemmering om een integrale aanpak een succesvolle aanvraag te laten zijn. 

Dit is precies wat je mocht verwachten. Wederom de dominantie van de ziekenhuizen en de rigide opstelling van een systeem partij de Zorgverzekeraar. Het is Santeon overigens van harte gegund…. Maar de macht van de medische wereld is groot, te groot wat mij betreft. In de Corona tijd kregen de ziekenhuizen preferentie bij mondkapjes en moesten Verpleeghuizen en Thuiszorgorganisaties in de tweede positie maar afwachten…. Ik ben geneigd parallellen met de honorering van IZA aanvragen te trekken.

IZA wil de beweging vanuit de basis, de wijk en buurt faciliteren, de initiatieven van onderop stimuleren en honoreren. Nou ben ik bij toeval zelf betrokken bij een landelijke IZA aanvraag waarbij de VVT-spelers en Buurtzorg willen werken aan “de wijk een nieuw ecosysteem……".

De aanvraag om uiteindelijk te komen tot 1000 gezonde buurten, met belangrijke betrokkenheid van burgers, vraagt momenteel enorme debatten met beoordelende zorgverzekeraars, die vanuit systeemdenken naar financiële voordelen kijken. Terwijl de aanvragers vooral kijken naar het bevorderen van zelfstandigheid en betrokkenheid van welzijn, zorg en toegang dichtbij, het welbevinden en welzijn…. En ja, het realiseren van een nieuwe infrastructuur laat zich moeilijk in een kosten-batenanalyse vatten….

Kortom het klopt wel op het oog, maar in de praktijk deugt het toch eigenlijk niet…..

Eigenlijk maar één vraag en daarmee de mogelijkheid van een oplossing… Deze tijd vraagt een onconventionele aanpak: LEF en experimenteerruimte…. Als dat gebeuren gaat, dan deugt het ook…